دهان شویه
روش استفاده دهان شویه
دهان شویه یکی از محصولات مراقبتی دهان و دندان است که به شکل مایع عرضه میشه و برای بهداشت دهان و دندان اهمیت خاصی داره. اکثر ما ها از خمیر دندان و مسواک برای تمیز کردن دندون ها مون استفاده می کنیم، اما شاید به این فکر کنیم که دهان شویه چقدر اهمیت داره و اصلا باید استفاده بشه یا نه؟ بیایید تو این مطلب به طور مفصل در مورد دهان شویه صحبت کنیم و به همه جزئیاتش بپردازیم.
انواع دهان شویه
دهان شویه ها انواع مختلفی دارن که هر کدوم برای یک هدف خاص طراحی شدن. این جا چند نوع رایج رو معرفی میکنیم:
- دهان شویه ضد عفونی کننده: این نوع دهان شویه ها شامل موادی مثل کلرهگزیدین یا الکل هستن که باکتری ها و میکروب های مضر داخل دهان رو از بین می برن. این نوع بیش تر برای افراد با مشکلات لثه یا بعد از عمل جراحی دندان استفاده میشه. اما استفاده طولانی مدت ازش ممکنه مشکلاتی مثل تغییر رنگ دندان ها ایجاد کنه.
- دهان شویه فلوراید دار: فلوراید ماده ای هست که کمک می کنه دندان ها در برابر پوسیدگی مقاوم تر بشن. این نوع دهان شویه برای پیشگیری از پوسیدگی دندان عالی هست. به خصوص برای افرادی که ریسک پوسیدگی دندون هاشون زیاده یا اونایی که از طریق آب مصرفی به میزان کافی فلوراید دریافت نمی کنن.
- دهان شویه برای از بین بردن بوی بد دهان: بعضی دهان شویه ها مخصوص افرادی طراحی شدن که از بوی بد دهان رنج می برن. این دهان شویه ها با کشتن باکتری های مولد بو یا ماسک کردن بوی بد دهان، تا حدودی مشکل رو حل می کنن. اما مشکل بوی بد دهان همیشه مربوط به دهان نیست و ممکنه عوامل دیگه ای هم دخیل باشه، مثل مشکلات معده.
- دهان شویه های درمانی برای لثه ها: این نوع دهان شویه ها مخصوص افرادی هست که از بیماری های لثه مثل التهاب یا خونریزی رنج می برن. معمولا این نوع دهان شویه ها شامل موادی مثل کلرهگزیدین یا دیگر ضد عفونی کننده ها هستن که به بهبود لثه ها کمک می کنن.
- دهان شویه های روزمره یا مراقبتی: این دهان شویه ها برای استفاده روزانه طراحی شدن و هدفشون بیش تر تمیز نگه داشتن دهن و ایجاد حس طراوت و تازگیه. معمولا شامل مواد خوشبو کننده ای هستن که موقتی دهان رو خوشبو نگه میدارن.
ترکیبات اصلی دهان شویه ها
دهان شویه ها شامل مواد مختلفی هستن که هر کدوم وظیفه خاصی دارن. بعضی از ترکیبات اصلی دهان شویهها شامل موارد زیره:
- کلرهگزیدین: این ماده یکی از قدرتمندترین ضدعفونیکنندههای دهانه. خیلی وقتها بعد از عملهای جراحی یا در درمان عفونتهای لثه از دهان شویه های کلرهگزیدیندار استفاده میشه. البته باید مراقب بود چون مصرف طولانیمدت باعث تغییر رنگ دندانها و زبان میشه.
- الکل: خیلی از دهان شویه ها شامل الکل هستن که به عنوان یک ضدعفونیکننده عمل میکنه و باکتریها رو میکشه. ولی بعضی افراد از مصرف دهانشویههای الکلی خودداری میکنن چون ممکنه باعث خشکی دهان یا سوزش بشه. همین باعث شده دهانشویههای بدون الکل هم وارد بازار بشه که طرفدارای خاص خودشون رو دارن.
- فلوراید: فلوراید یکی از مهمترین مواد برای محافظت از دندانها در برابر پوسیدگیه. خیلی از دهانشویهها شامل فلوراید هستن که استفاده از اونها میتونه به افزایش مقاومت مینای دندان کمک کنه.
- عصارههای گیاهی و اسانسها: خیلی از دهانشویهها شامل عصارههای گیاهی یا اسانسهای معطر هستن که هدف اصلیشون خوشبو کردن دهانه. البته بعضی از این عصارهها مثل روغن درخت چای یا اکالیپتوس خاصیت ضدعفونیکنندگی هم دارن.
- مواد سفیدکننده: بعضی دهانشویهها شامل مواد سفیدکننده مثل پراکسید هیدروژن هستن که به مرور زمان به سفید شدن دندانها کمک میکنن. البته این مواد به طور جادویی عمل نمیکنن و نتیجه استفاده طولانیمدت ممکنه مشاهده بشه.
فواید استفاده از دهانشویه
استفاده از دهانشویه فواید مختلفی داره که شامل موارد زیره:
- کاهش بوی بد دهان: این شاید یکی از مهمترین دلایل استفاده از دهانشویه برای خیلی از افراد باشه. دهانشویهها با از بین بردن باکتریهای مولد بو یا ماسک کردن بو، به بهبود بوی دهان کمک میکنن. البته این اثر موقتیه و اگه مشکل بوی بد دهان مربوط به مشکلات داخلی باشه، باید به پزشک مراجعه کرد.
- پیشگیری از پوسیدگی دندان: دهانشویههای فلورایددار کمک میکنن تا مینای دندانها تقویت بشه و احتمال پوسیدگی کاهش پیدا کنه. افرادی که ریسک پوسیدگی بالایی دارن، میتونن با استفاده منظم از این نوع دهانشویهها، دندانهای سالمتری داشته باشن.
- کنترل پلاک و التهاب لثه: پلاکهای دندانی میتونن منجر به التهاب لثه و بیماریهای لثه بشن. دهانشویههای ضدعفونیکننده میتونن به کنترل پلاکها کمک کنن و التهاب لثه رو کاهش بدن.
- کمک به بهبود بعد از عملهای جراحی دندان: بعد از عملهای جراحی دندان، استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده مثل کلرهگزیدین توصیه میشه. این دهانشویهها کمک میکنن تا از عفونت جلوگیری بشه و فرآیند بهبود سریعتر بشه.
- سفید کردن دندانها: دهانشویههای حاوی مواد سفیدکننده ممکنه به مرور زمان به سفید شدن دندانها کمک کنن. این دهانشویهها بیشتر به عنوان مکملی برای خمیر دندانهای سفیدکننده استفاده میشن.
معایب و مضرات دهانشویه
با اینکه دهانشویهها فواید زیادی دارن، اما مصرف بیرویه یا نادرستشون ممکنه معایبی هم داشته باشه:
- خشکی دهان: بعضی از دهانشویهها، به خصوص اونایی که شامل الکل هستن، ممکنه باعث خشکی دهان بشن. خشکی دهان خودش میتونه باعث مشکلات دیگهای مثل بوی بد دهان یا حساسیت دندانی بشه.
- تغییر رنگ دندانها: دهانشویههای کلرهگزیدین اگه به طور طولانیمدت استفاده بشن، ممکنه باعث تغییر رنگ دندانها و حتی زبان بشن. این تغییر رنگ اغلب قابل بازگشت نیست و باید با دندانپزشک در مورد استفاده از این نوع دهانشویهها مشورت کرد.
- اختلال در حس چشایی: بعضی از افراد ممکنه بعد از استفاده از دهانشویهها به طور موقتی حس چشاییشون تغییر کنه. این مسئله بیشتر در دهانشویههای کلرهگزیدین دیده میشه.
- تحریک مخاط دهان: دهانشویههای الکلی ممکنه باعث تحریک مخاط دهان یا حتی سوزش بشن. این مشکل بیشتر در افرادی دیده میشه که دهان حساستری دارن یا از مشکلاتی مثل زخمهای دهانی رنج میبرن.
- وابستگی به دهانشویه برای بوی بد دهان: بعضی از افراد به جای رسیدگی به علت اصلی بوی بد دهان، از دهانشویه به عنوان راهحل موقت استفاده میکنن. این کار ممکنه مشکلات اساسیتری مثل عفونتهای داخلی یا مشکلات گوارشی رو پنهان کنه.
بهترین روش استفاده از دهانشویه
اگه میخواید از دهانشویه به عنوان بخشی از برنامه بهداشت دهان و دندان استفاده کنید، باید بدونید که چطور به درستی ازش استفاده کنید تا بهترین نتیجه رو بگیرید:
- زمانبندی مناسب: دهانشویه باید به عنوان مکمل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن استفاده بشه، نه جایگزینشون. بهترین زمان استفاده از دهانشویه بعد از مسواک زدنه. با این کار دهان کاملاً تمیز میشه و دهانشویه میتونه بهتر اثر کنه.
- مقدار مناسب: معمولاً ۲۰ تا ۳۰ میلیلیتر از دهانشویه کافیه. این مقدار رو باید به مدت ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه در دهان بچرخونید و بعد تف کنید. نیازی به قورت دادن دهانشویه نیست و اکثر دهانشویهها رو نباید بلعید.
- عدم خوردن و آشامیدن بلافاصله بعد از استفاده: بعد از استفاده از دهانشویه حداقل به مدت ۳۰ دقیقه نباید چیزی بخورید یا بنوشید. این کار باعث میشه اثرات دهانشویه ماندگارتر باشه.
- مشورت با دندانپزشک: اگه مشکلات خاصی مثل بیماریهای لثه دارید یا به دنبال راهی برای پیشگیری از پوسیدگی هستید، بهتره با دندانپزشک مشورت کنید. اون میتونه بهترین نوع دهانشویه رو براتون تجویز کنه.
نتیجهگیری
دهانشویه یکی از محصولات مفید برای بهداشت دهان و دندان هست که میتونه به پیشگیری از پوسیدگی، بیماریهای لثه و بوی بد دهان کمک کنه. با این حال، نباید ازش به عنوان جایگزین مسواک و نخ دندان استفاده کرد. همچنین، استفاده نادرست از دهانشویه ممکنه باعث مشکلاتی مثل خشکی دهان، تغییر رنگ دندانها یا تحریک مخاط دهان بشه. بنابراین، بهتره همیشه با دقت از دهانشویه استفاده کنید و در صورت نیاز با دندانپزشک مشورت کنید تا بهترین نتیجه رو بگیرید.