شامپو

کاربرد و استفاده شامپو ها

شامپو یکی از اون محصولاتیه که همه‌مون تو زندگی روزمره‌مون ازش استفاده می‌کنیم. شاید بیشتر آدم‌ها بهش مثل یه محصول عادی و دم دستی نگاه کنن، ولی پشت این بطری کوچیک کلی تاریخچه، فرمولاسیون، و حتی نکات جالبی نهفته که خیلی‌ها بهش دقت نمی‌کنن. در ادامه قراره به همه چی در مورد این محصول بپردازیم، از تاریخچه‌اش گرفته تا نکات مربوط به استفاده ازش و انواع مختلفش.

تاریخچه: از قدیم تا الان

اول از همه بهتره بدونیم که این محصول از کجا اومده. جالبه بدونی که کلمه شامپو از یه واژه هندی به اسم چامپنا (champna) میاد که به معنای ماساژ دادن سر با روغن‌های گیاهی بوده. هندی‌ها توی قدیم برای شستن موهاشون از ترکیب‌های طبیعی مثل خاک رس و گیاهان استفاده می‌کردن. توی قرن 19 میلادی، بریتانیایی‌ها وقتی توی هند مستعمره‌نشینی می‌کردن، از هندی‌ها یاد گرفتن که موهاشون رو با این روش‌ها تمیز کنن و کم‌کم این روش‌ها رو توی اروپا هم رواج دادن.

بعدها توی سال‌های 1930 میلادی، با پیشرفت علم شیمی، اولین محصولات مدرن با استفاده از ترکیب‌های شیمیایی به بازار اومدن. این محصولات خیلی راحت‌تر و کارآمدتر از روش‌های قدیمی موها رو تمیز می‌کردن و همین باعث شد که به سرعت محبوب بشن.

شامپو دقیقا چیه؟

حالا که می‌دونیم این محصول از کجا اومده، باید بریم سراغ اینکه دقیقا چیه و چطور کار می‌کنه. در اصل میشه گفت که این محصول یه ماده شوینده‌ است که برای تمیز کردن مو و پوست سر طراحی شده. مو و پوست سر به طور طبیعی چربی‌هایی تولید می‌کنن که بهشون سبوم گفته می‌شه. سبوم به خودی خود چیز بدی نیست؛ بلکه مو رو نرم و محافظت می‌کنه. ولی وقتی مقدارش زیاد بشه، باعث می‌شه که موها چرب و کثیف به نظر برسن. اینجاست که شامپو وارد عمل می‌شه!

این محصولات از مواد مختلفی مثل سورفکتانت‌ها (مواد فعال سطحی) تشکیل شدن که وظیفه اصلی‌شون اینه که چربی و کثیفی رو از روی مو بردارن و با آب شسته بشن. سورفکتانت‌ها در واقع یه سر آب‌دوست و یه سر چربی‌دوست دارن. سر چربی‌دوستش به چربی‌های روی مو می‌چسبه و سر آب‌دوستش با آب شسته می‌شه. به همین سادگی شامپو مو رو از چربی‌ها و کثیفی‌ها تمیز می‌کنه.

ترکیبات: از مواد مرطوب‌کننده تا عطرها

حالا بیایم نگاهی به ترکیبات این محصول بندازیم. توی بطری محصولات شما خیلی مواد مختلف وجود داره، و هرکدومشون یه کار خاص انجام می‌دن. در ادامه یه سری از مهم‌ترین ترکیبات اون رو مرور می‌کنیم:

• سورفکتانت‌ها: همون‌طور که گفتیم، سورفکتانت‌ها مواد اصلی این محصولات هستن که چربی و کثیفی رو از مو جدا می‌کنن. مثال‌هایی از سورفکتانت‌ها شامل سدیم لوریل سولفات (SLS) و سدیم لورت سولفات (SLES) می‌شن.
• مرطوب‌کننده‌ها: بعد از اینکه مو از چربی‌ها پاک شد، نیاز به مرطوب‌کننده داره تا خشک و شکننده نشه. مواد مرطوب‌کننده مثل گلیسرین و پانتنول توی ترکیبات شامپوها استفاده می‌شن تا رطوبت مو حفظ بشه.
• نرم‌کننده‌ها: بعضی محصولات مواد نرم‌کننده دارن که باعث می‌شن موها بعد از شستن نرم و براق بشن. سیلیکون‌ها یکی از موادی هستن که برای این کار استفاده می‌شن.
• مواد تثبیت‌کننده کف: خیلی از ما شامپوها رو به کف زیادشون می‌شناسیم. بعضی مواد توی این محصول اضافه می‌شن تا کف تولید شده پایدار بمونه، مثل کوکامی دوپروپیل بتائین.
• عطرها: یکی دیگه از چیزهایی که خیلی‌ها بهش اهمیت می‌دن، بوی محصول هست. عطرهای مصنوعی و طبیعی به شامپو اضافه می‌شن تا بعد از شستشو موها بوی خوبی بدن.
• مواد نگه‌دارنده: چون شامپو یه محصول مایع و گاهی شامل آب هم هست، مواد نگه‌دارنده‌ای مثل پارابن‌ها بهش اضافه می‌شن تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری کنن.

انواع این محصول

این محصولات هم مثل خیلی از محصولات دیگه، انواع و اقسام دارن. هر کدوم از این شامپوها برای یه نوع مو یا هدف خاصی طراحی شده‌ان. بیایم نگاهی به چند نوع معروف از این محصولات بندازیم:

• انواع مخصوص موهای چرب: این محصولات برای کساییه که پوست سرشون چربی زیادی تولید می‌کنه. ترکیبات این نوع شامپو به گونه‌ای طراحی شده که چربی‌های اضافه رو از بین ببره و مو رو سبک‌تر کنه.
• انواع مخصوص موهای خشک و آسیب‌دیده: این محصولات حاوی مواد مرطوب‌کننده و مغذی بیشتری هستن تا به موهای خشک و آسیب‌دیده کمک کنن. افرادی که موهای رنگ شده یا دکلره‌شده دارن معمولا از این نوع محصولات استفاده می‌کنن.
• انواع حجم‌دهنده: برای کسایی که موهای نازک و کم‌پشت دارن، این محصولات طراحی شدن تا به موها حجم بدن و اونا رو پرپشت‌تر نشون بدن.
• انواع ضدشوره: شوره سر یه مشکل رایجه و محصولات مخصوص شوره، حاوی موادی مثل زینک پیریتیون و کتوکونازول هستن که با قارچ‌ها و عوامل شوره‌زا مبارزه می‌کنن.
• انواع بچه: این نوع محصولات فرمولاسیون ملایمی دارن و برای پوست حساس بچه‌ها طراحی شدن. معمولا فاقد مواد تحریک‌کننده هستن و اگه وارد چشم بشن، نمی‌سوزن.
• انواع گیاهی و طبیعی: بعضی محصولات از ترکیبات گیاهی و طبیعی ساخته شدن و برای کسایی که به مواد شیمیایی حساسیت دارن، گزینه مناسبی هستن.

چطور محصول مناسب رو انتخاب کنیم؟

حالا که با انواع این محصول آشنا شدیم، سوال اینه که چطور شامپوی مناسب برای خودمون رو انتخاب کنیم. انتخاب شامپو به چند فاکتور مهم بستگی داره:

• نوع مو: مهم‌ترین عامل در انتخاب محصول، نوع موی شماست. اگه موهاتون چربه، بهتره محصولات مخصوص موهای چرب رو انتخاب کنید. اگه موهاتون خشک و آسیب‌دیده‌ است، دنبال شامپوهایی بگردین که مرطوب‌کننده و نرم‌کننده دارن.
• پوست سر: وضعیت پوست سر هم خیلی مهمه. اگه پوست سرتون شوره داره، باید از محصولات ضدشوره استفاده کنید. اگه پوست سر حساسی دارین، بهتره از شامپوهای ملایم و بدون سولفات استفاده کنین.
• مواد تشکیل‌دهنده: بعضی افراد به مواد شیمیایی مثل سولفات‌ها یا پارابن‌ها حساسیت دارن. اگه شما هم جزو این دسته‌اید، بهتره محصولاتی که بدون این مواد هستن رو انتخاب کنین.
• نیازهای خاص: اگه موهاتون رنگ شده یا آسیب‌دیده‌ است، باید محصولاتی رو انتخاب کنین که مخصوص موهای رنگ‌شده باشن. این شامپوها کمک می‌کنن که رنگ مو مدت طولانی‌تری ماندگار بمونه و موها نرم و سالم بمونن.

اشتباهات رایج در استفاده از این محصول

یکی از چیزهایی که خیلی‌ها دقت نمی‌کنن، روش صحیح استفاده از این محصول هست. شاید فکر کنین که شامپو زدن فقط شامل خیس کردن مو و مالیدن محصول به سر می‌شه، ولی یه سری نکات وجود دارن که باید بهشون توجه کنین تا از محصول خودتون بیشترین فایده رو ببرید:

• بیش از حد استفاده نکنید: خیلی از ما عادت داریم هر روز از این محصول استفاده کنیم. ولی باید بدونید که استفاده بیش از حد از محصول ممکنه چربی طبیعی مو رو از بین ببره و موهاتون رو خشک و شکننده کنه.
• مقدار محصول: معمولا مقدار کمی محصول کافیه. اگه خیلی شامپو استفاده کنید، نه تنها لازم نیست، بلکه ممکنه موهاتون سنگین و کدر بشه.
• آبکشی خوب: حتما محصول رو کامل از روی موها بشویید. اگه محصول به طور کامل شسته نشه، می‌تونه باعث چرب شدن سریع موها بشه.
• ماساژ ملایم: وقتی شامپو می‌زنید، سرتون رو به آرومی ماساژ بدید. فشار زیاد می‌تونه به پوست سر آسیب برسونه و موها رو ضعیف کنه.

سوالات متداول درباره این محصول

در آخر، به چند سوال رایج درباره این محصول و استفاده از اون جواب می‌دیم:

• چقدر از محصول رو باید استفاده کنیم؟ معمولا مقدار کمی محصول کافیه. بسته به طول و ضخامت موهاتون، از یه مقدار معقول (به اندازه یه سکه) استفاده کنید.
• آیا باید هر روز ازش استفاده کنیم؟ بهتره هر روز این محصول رو به مو های خودتون نزنید، چون ممکنه چربی طبیعی مو رو از بین ببره. اگه موهای چربی دارید، می‌تونید هر دو روز یه بار از این محصول استفاده کنید.
• آیا انواع بدون سولفات بهتر هستن؟ گزینه های بدون سولفات ملایم‌تر هستن و برای پوست‌های حساس یا موهای رنگ‌شده گزینه بهتری محسوب می‌شن.

جمع بندی

حالا که بهتر و با جزییات کامل با این محصول آشنا شدین، می تونین این محصول رو اصولی و متناسب با جنس و پوست سرتون تهیه کنید و از داشتن مو هایی تمیز و سالم لذت ببرید.