شامپو

کاربرد و استفاده شامپو ها

شامپو یکی از اون محصولاتیه که همه‌مون تو زندگی روزمره‌مون ازش استفاده می‌کنیم. شاید بیشتر آدم‌ها بهش مثل یه محصول عادی و دم دستی نگاه کنن، ولی پشت این بطری کوچیک کلی تاریخچه، فرمولاسیون، و حتی نکات جالبی نهفته که خیلی‌ها بهش دقت نمی‌کنن. در ادامه قراره به همه چی در مورد این محصول بپردازیم، از تاریخچه‌اش گرفته تا نکات مربوط به استفاده ازش و انواع مختلفش.

تاریخچه: از قدیم تا الان

اول از همه بهتره بدونیم که این محصول از کجا اومده. جالبه بدونی که کلمه شامپو از یه واژه هندی به اسم چامپنا (champna) میاد که به معنای ماساژ دادن سر با روغن‌های گیاهی بوده. هندی‌ها توی قدیم برای شستن موهاشون از ترکیب‌های طبیعی مثل خاک رس و گیاهان استفاده می‌کردن. توی قرن 19 میلادی، بریتانیایی‌ها وقتی توی هند مستعمره‌نشینی می‌کردن، از هندی‌ها یاد گرفتن که موهاشون رو با این روش‌ها تمیز کنن و کم‌کم این روش‌ها رو توی اروپا هم رواج دادن.

بعدها توی سال‌های 1930 میلادی، با پیشرفت علم شیمی، اولین محصولات مدرن با استفاده از ترکیب‌های شیمیایی به بازار اومدن. این محصولات خیلی راحت‌تر و کارآمدتر از روش‌های قدیمی موها رو تمیز می‌کردن و همین باعث شد که به سرعت محبوب بشن.

این محصول دقیقا چیه؟

حالا که می‌دونیم این محصول از کجا اومده، باید بریم سراغ اینکه دقیقا چیه و چطور کار می‌کنه. در اصل میشه گفت که این محصول یه ماده شوینده‌ است که برای تمیز کردن مو و پوست سر طراحی شده. مو و پوست سر به طور طبیعی چربی‌هایی تولید می‌کنن که بهشون سبوم گفته می‌شه. سبوم به خودی خود چیز بدی نیست؛ بلکه مو رو نرم و محافظت می‌کنه. ولی وقتی مقدارش زیاد بشه، باعث می‌شه که موها چرب و کثیف به نظر برسن. اینجاست که این محصول وارد عمل می‌شه!

این محصولات از مواد مختلفی مثل سورفکتانت‌ها (مواد فعال سطحی) تشکیل شدن که وظیفه اصلی‌شون اینه که چربی و کثیفی رو از روی مو بردارن و با آب شسته بشن. سورفکتانت‌ها در واقع یه سر آب‌دوست و یه سر چربی‌دوست دارن. سر چربی‌دوستش به چربی‌های روی مو می‌چسبه و سر آب‌دوستش با آب شسته می‌شه. به همین سادگی این محصول مو رو از چربی‌ها و کثیفی‌ها تمیز می‌کنه.

ترکیبات: از مواد مرطوب‌کننده تا عطرها

حالا بیایم نگاهی به ترکیبات این محصول بندازیم. توی بطری محصولات شما خیلی مواد مختلف وجود داره، و هرکدومشون یه کار خاص انجام می‌دن. در ادامه یه سری از مهم‌ترین ترکیبات اون رو مرور می‌کنیم:

• سورفکتانت‌ها: همون‌طور که گفتیم، سورفکتانت‌ها مواد اصلی این محصولات هستن که چربی و کثیفی رو از مو جدا می‌کنن. مثال‌هایی از سورفکتانت‌ها شامل سدیم لوریل سولفات (SLS) و سدیم لورت سولفات (SLES) می‌شن.
• مرطوب‌کننده‌ها: بعد از اینکه مو از چربی‌ها پاک شد، نیاز به مرطوب‌کننده داره تا خشک و شکننده نشه. مواد مرطوب‌کننده مثل گلیسرین و پانتنول توی ترکیبات محصولات استفاده می‌شن تا رطوبت مو حفظ بشه.
• نرم‌کننده‌ها: بعضی محصولات مواد نرم‌کننده دارن که باعث می‌شن موها بعد از شستن نرم و براق بشن. سیلیکون‌ها یکی از موادی هستن که برای این کار استفاده می‌شن.
• مواد تثبیت‌کننده کف: خیلی از ما محصولات رو به کف زیادشون می‌شناسیم. بعضی مواد توی این محصول اضافه می‌شن تا کف تولید شده پایدار بمونه، مثل کوکامی دوپروپیل بتائین.
• عطرها: یکی دیگه از چیزهایی که خیلی‌ها بهش اهمیت می‌دن، بوی محصول هست. عطرهای مصنوعی و طبیعی به این محصول اضافه می‌شن تا بعد از شستشو موها بوی خوبی بدن.
• مواد نگه‌دارنده: چون شامپو یه محصول مایع و گاهی شامل آب هم هست، مواد نگه‌دارنده‌ای مثل پارابن‌ها بهش اضافه می‌شن تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری کنن.

انواع این محصول

این محصولات هم مثل خیلی از محصولات دیگه، انواع و اقسام دارن. هر کدوم از این محصولات برای یه نوع مو یا هدف خاصی طراحی شده‌ان. بیایم نگاهی به چند نوع معروف از این محصولات بندازیم:

• انواع مخصوص موهای چرب: این محصولات برای کساییه که پوست سرشون چربی زیادی تولید می‌کنه. ترکیبات این نوع محصول به گونه‌ای طراحی شده که چربی‌های اضافه رو از بین ببره و مو رو سبک‌تر کنه. البته که باید حواستون باشه از محصولی استفاده کنید که ترکیبات مضر نداشته باشه و آسیبی به موهای شما وارد نکنه چرا که خیلی از افرادی که موهای چربی دارن دوست دارن روزانه موهاشون رو شستشو بدن، اگر محصول شما ترکیبات خیلی قوی داشته باشه و این که توی اون ترکیبات مضر باشه قطعا میتونه به سلامت مو و حتی پوست کف سر شما آسیب وارد کنه .
• انواع مخصوص موهای خشک و آسیب‌دیده: این محصولات حاوی مواد مرطوب‌کننده و مغذی بیشتری هستن تا به موهای خشک و آسیب‌دیده کمک کنن. افرادی که موهای رنگ شده یا دکلره‌شده دارن معمولا از این نوع محصولات استفاده می‌کنن. این نوع از محصول، سعی میکنه پاکسازی و شستوی ملایمی برای پوست شما انجام بده و اصلا باعش اسیب رسیدن به تارهای موی شما شما نمیشه . باز هم باید حواستون به ترکیبات اون باشه و در کنارش باید بدونین وقتی مکوی خشکی و اسیب دیه ای دارین نباید خیلی موهاتون رو شستشو بدین چرا که شستن زیاد موها باعث میشه اسیب خیلی بیشتری به اون وارد بشه.
• انواع حجم‌دهنده: برای کسایی که موهای نازک و کم‌پشت دارن، این محصولات طراحی شدن تا به موها حجم بدن و اونا رو پرپشت‌تر نشون بدن. البته که قطعا میدونین این محصولات کاملا موقتی هستن و نمیتونه به تنهایی باعث حجم گرفتن موهای شما و پر شدنش بشه و در کنارش محصولات درمانی و... هم لازمه .
• انواع ضدشوره: شوره سر یه مشکل رایجه و محصولات مخصوص شوره، حاوی موادی مثل زینک پیریتیون و کتوکونازول هستن که با قارچ‌ها و عوامل شوره‌زا مبارزه می‌کنن. با این محصولات میتونیدف هم شوره رو از بین ببرین و هم با استفاده مداوم و منظم باع ث میشین که موهاتون دیگه دچار شوره نشه.
• مناسب بچه ها : این نوع محصولات فرمولاسیون ملایمی دارن و برای پوست حساس بچه‌ها طراحی شدن. معمولا فاقد مواد تحریک‌کننده هستن و اگه وارد چشم بشن، نمی‌سوزن. برای خرید این مدل هم باز باید حواستون به ترکیبات اون باشه که یه وقت ترکیبات مضر و... نداشته باشه که نه به پوست و نه به چشم بچه اسیبی وارد نشه.
• انواع گیاهی و طبیعی: بعضی محصولات از ترکیبات گیاهی و طبیعی ساخته شدن و برای کسایی که به مواد شیمیایی حساسیت دارن، گزینه مناسبی هستن. البته باز هم دقت کنید کیفیت محصول بالا باشه و ترکیبات اون ارگانیک باشه چرا که این مدل از محصولات هم میتونن با کیفیت بد به شما آسیب وارد کنن.

چطور محصول مناسب رو انتخاب کنیم؟

حالا که با انواع این محصول آشنا شدیم، سوال اینه که چطور محصولی مناسب برای خودمون رو انتخاب کنیم. انتخاب شامپو به چند فاکتور مهم بستگی داره:

• نوع مو: مهم‌ترین عامل در انتخاب محصول، نوع موی شماست. اگه موهاتون چربه، بهتره محصولات مخصوص موهای چرب رو انتخاب کنید. اگه موهاتون خشک و آسیب‌دیده‌ است، دنبال شامپوهایی بگردین که مرطوب‌کننده و نرم‌کننده دارن.
• پوست سر: وضعیت پوست سر هم خیلی مهمه. اگه پوست سرتون شوره داره، باید از محصولات ضدشوره استفاده کنید. اگه پوست سر حساسی دارین، بهتره از محصولات ملایم و بدون سولفات استفاده کنین از طرفی هم یادتون باشه شامپوهای بدون سولفات پاکسازی قوی ندارن برای همینم ممکنه نیاز باشه هر چند وقت یکبار از شامپوهای سولفات دار استفاده کنین تا کف سر شما به طور کامل پاکسازی بشه.
• مواد تشکیل‌دهنده: بعضی افراد به مواد شیمیایی مثل سولفات‌ها یا پارابن‌ها حساسیت دارن. اگه شما هم جزو این دسته‌اید، بهتره محصولاتی که بدون این مواد هستن رو انتخاب کنین. برای انتخاب هم کافیه ترکیبات روی محصول رو بخونین تا خیلی دقیقا متوجه ترکیبات اون بشین.
• نیازهای خاص: اگه موهاتون رنگ شده یا آسیب‌دیده‌ است، باید محصولاتی رو انتخاب کنین که مخصوص موهای رنگ‌شده باشن. این محصول ها کمک می‌کنن که رنگ مو مدت طولانی‌تری ماندگار بمونه و موها نرم و سالم بمونن. پاکسازی خشن و قوی نداره برای همینم آسیبی به موهاتون نمیرسونه .

اشتباهات رایج در استفاده از این محصول

یکی از چیزهایی که خیلی‌ها دقت نمی‌کنن، روش صحیح استفاده از این محصول هست. شاید فکر کنین که شامپو زدن فقط شامل خیس کردن مو و مالیدن محصول به سر می‌شه، ولی یه سری نکات وجود دارن که باید بهشون توجه کنین تا از محصول خودتون بیشترین فایده رو ببرید:

• بیش از حد استفاده نکنید: خیلی از ما عادت داریم هر روز از این محصول استفاده کنیم. ولی باید بدونید که استفاده بیش از حد از محصول ممکنه چربی طبیعی مو رو از بین ببره و موهاتون رو خشک و شکننده کنه. بهترین کار اینه که اگر موی خشکی دارین هفته ای دو بار و اگر موی چربی دارین 3 بار استفاده کنید به جای استفاده ی زیاد بهترین کار اینه که چربی پوست سرتون رو کنترل کنید.
• مقدار محصول: معمولا مقدار کمی محصول کافیه. اگه خیلی شامپو استفاده کنید، نه تنها لازم نیست، بلکه ممکنه موهاتون سنگین و کدر بشه. و همین استفاده ی زیاد از اون باعث میشه به موهای شما اسیب وارد بشه پس به مقدار کمی از اون کف دستتون بریزین، اون رو با آب ترکیب کنید بعد کف سرتون اون رو ماساژ بدین .
• آبکشی خوب: حتما محصول رو کامل از روی موها بشویید. اگه محصول به طور کامل شسته نشه، می‌تونه باعث چرب شدن سریع موها بشه.
• ماساژ ملایم: وقتی شامپو می‌زنید، سرتون رو به آرومی ماساژ بدید. فشار زیاد می‌تونه به پوست سر آسیب برسونه و موها رو ضعیف کنه. و از طرفی همون که محصول رو کف سرتون بزنین کافیه نیاز نیست اون رو روی ساقه های موهاتون هم بزنین، این کار باعث آسیب به مو میشه چرا که همون کفی که همراه با اب از کف سر به سمت موها میاد برای پاک کردن ساقه ی مو کافیه.

سوالات متداول درباره این محصول

در آخر، به چند سوال رایج درباره این محصول و استفاده از اون جواب می‌دیم:

• چقدر از محصول رو باید استفاده کنیم؟ معمولا مقدار کمی محصول کافیه. بسته به طول و ضخامت موهاتون، از یه مقدار معقول (به اندازه یه سکه) استفاده کنید.
• آیا باید هر روز ازش استفاده کنیم؟ بهتره هر روز این محصول رو به مو های خودتون نزنید، چون ممکنه چربی طبیعی مو رو از بین ببره. اگه موهای چربی دارید، می‌تونید هر دو روز یه بار از این محصول استفاده کنید.
• آیا انواع بدون سولفات بهتر هستن؟ گزینه های بدون سولفات ملایم‌تر هستن و برای پوست‌های حساس یا موهای رنگ‌شده گزینه بهتری محسوب می‌شن.

حالا که بهتر و با جزییات کامل با این محصول آشنا شدین، می تونین این محصول رو اصولی و متناسب با جنس و پوست سرتون تهیه کنید و از داشتن مو هایی تمیز و سالم لذت ببرید. یادتونم باشه در کنار اون برای سلامت موهاتون باید از محصولاتی مثل ماسک موی داخل حمام، نرم کننده و محصولات بعد از حموم مثل اسپری مو، کرم مو و... هم استفاه کنید، چرا که شستشو مو حتی با بهترین محصول هم میتونه موهارو آسیب پذیر کنه و بهترین کار اینه که از یک محصول برای نرم کردن و باز کردن موها بعد از شستشو استفاده کنید .
حالا این که از چه محصولی استفاده کنید، کاملا بستگی به نوع موهاتون داره برای مثال اگر موهاتون خشکه باید از محصولی استفاده کنید که بتونه رطوبت رو به موهاتون برسونه و اون رو ابرسانی کنه. اگر موهای فری دارین باید از محصولی استفاده کنید که هم موهاتون رو رطوبت رسانی کنه و هم باعث بشه فر موهای شما فعال بشه و خودش رو زیباتر نشون بده . به هیچ عنوان سمت محصولاتی که برای موهای صاف و لخت هست نرین چرا که باعث میشه فر موهای شما اونجوری که باید خودش رو نشون نده، بر عکس میتونید از برندهخایی که برای موی فر هم لاین مخصوص خودشون رو دارن استفاده کنید و موهاتون رو خیلی خوشگل استایل کنید.
اگر هم موها صاف و لختی دارین، میتونید با توجه به حال و هوای موهاتون از محصولات مراقبتی استفاده کنید . برای مثال ممکنه موی شما نیاز به ابرسانی داشته باشه مثلا وقتی موهاتون رو رنگ کردین و .اسیب دیده . یا این که ممکنه به محصولاتی نیاز داشته باشین که توی اون پروتئین باشه پس باید ببینید که نیاز موی شما چی هست

یادتون باشه که محصولات مراقبت مو خیلی لاین مردونه یا زنانه نداره، ولی خیلی از محصولات هستن که اون هارو جدا میکنه برای مردان ، که ممکنه به خاطر شستشو و... باشه که خیلی از افراد به خاطر این هست که خیلی از اقایون تعریق بدنشون بالاست و نیاز به پاکسازی عمیق تر و بیشتری دارن .